Гэтыя рэцэпты дужа спецыфічныя, але менавіта імі карысталіся нашы продкі. «Літоўская гаспадыня», напрыклад, дае наступныя парады беларусу: дзеля таго, каб прыгатаваць смачны сняданак, трэба схадзіць на рэчку і злавіць шчупака, або дзеля смачнай каўбасы («Літоўскай») трэба ўзяць звычайную стрэльбу, якую папярэдне абавязкова варта пачысціць ды зарадзіць дробным шпротам, і ўпаляваць у лесе лася. У беднага пушчанскага жыхара трэба адрэзаць заднюю лапатку і пасаліць, пред гэтым адмачыўшы мяса ў воцаце. Што рабіць з астатняй часткай лася – не вядома.
А вы ведаеце, якія, на думку «Літоўскай гаспадыні», самыя смачныя калядная стравы? Аказваецца, кішкі і верашчака. Настолькі смачныя, што ў дзевятнаццатым стагоддзі два беларускія магнацкія роды насілі адпаведныя прозвішчы. Наш славуты паэт Адам Міцкевіч быў закаханы ў Марыяну з роду Верашчакаў, а Вітаўта на Грунвальдскім полі ахоўваў Кішка. Нават, анекдот хадзіў на гэты конт. Загадаў вялікі князь прынесці яму абед. Служка паставіў на стол вялікую міску з невядомай стравай. Што гэта? – пацікавіўся Вітаўт. Кішкі, – адказвае служка. З гэтага моманту і пачаў сваю гісторыю дастаслаўны магнацкі род Кішак.
Наогул, беларусы ва ўсе часы любілі добра пад’есці і выпіць. Наконт выпіць – асобная гутарка. Гаспадыня падае 41 рэцэпт прыгатавання гарэлкі, наліўкі і піва, а таксама лікераў, якія (цытуем) можна піць у любым узросце, лепей за ўсе – пасля ўжывання кавы (разумеючы актуальнасць гэтай тэмы, мы да яе яшчэ вернемся). Ці трэба казаць, што харошы кухар быў на вагу золата? Князь Радзівіл па мянушцы Сіротка прывез сабе кухара ажно з Італіі разам з архітэктарам, які і збудаваў яму замак. Сення мы яго маем магчымасць убачыць у Нясвіжы. А вось паспрабаваць тыя стравы, якія елі Радзівілы, не можам, хіба што можам пацікавіцца старадаўнімі рэцэптамі.
ПАЛЯНДВІЦЫ І ЯЗЫКІ
Адразу пасля аддзялення ад тушы іх кладуць у свіную кроў на некалькі дзён і ставяць не ў цёплым, але і не ў марозным месцы. Потым дастаюць, а калі кроў сцячэ, выціраюць дасуха, моцна адбіваюць цяжкім кавалкам жалеза, каб былі мяккія, і складваюць як мага шчыльней у малыя скрыні, перасыпаючы слаі наступнай сумессю. На сорак фунтаў паляндвіц і языкоў бяруць фунт з чвэрцю пражанай солі, адзін лот салетры, столькі ж англійскага перцу, а простага перцу і лаўровага лісту, гваздзікі і каляндры — па паўлота.
Усё дробна таўкуць, акрамя каляндры — яе толькі злёгку здрабняюць. Скрыню запаўняюць даверху. Калі для гэтага не хопіць паляндвіц і языкоў, дабаўляюць абрэзкі сала ці рабрынкі. Пасля трымаюць у памяшканні, злёгку ацепленым, каб соль растала, а потым старанна забіваюць накрыўку і асмольваюць. Затым выносяць у халоднае памяшканне, дзе, аднак, мяса не можа заледзянець, і там пераварочваюць скрыню кожныя некалькі дзён на іншы бок. У сакавіку паляндвіцы дастаюць, трохі праветрываюць, нацягваюць на іх валовыя кішкі і вэндзяць два тыдні ці крыху больш, па патрэбе.
- Працяг чытайце на сайце magilev.by
